Ścieżka SMART | Zazielenienie przedsiębiorstw

Ścieżka SMART to jeden ze sztandarowych konkursów dotacyjnych programu FENG, który cieszy się – podobnie jak jego poprzedniczka w latach 2014-2020, czyli słynna „Szybka Ścieżka” – ogromnym zainteresowaniem firm myślących o wdrażaniu innowacji. Dzieje się tak nie bez powodu, o czym mogliście się już przekonać z lektury innych artykułów dotyczących m.in. modułu badawczo-rozwojowego, wdrożenie innowacji, infrastruktury B+R czy cyfryzacji.

Dziś zajmiemy się kolejnym modułem fakultatywnym, który mimo szeregu możliwości, jakie oferuje, pozostaje nadal stosunkowo rzadko wybieranym przez firmy puzzlem w SMART-owej układance. Poznajmy moduł Zazielenienie przedsiębiorstw.

Zazielenienie przedsiębiorstw – o co w tym chodzi?

Najogólniej mówiąc, w module Zazielenienie można zrealizować inwestycje, dzięki którym działalność przedsiębiorstwa będzie wywierała jak najmniejszy wpływ na środowisko. Jest to szczególnie ważne w obliczu wyzwań związanych z globalnym ociepleniem i powszechnie przyjętych celów środowiskowych UE, w tym dla osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku (z przystankiem w 2030).

Warto spojrzeć na to przez pryzmat całości prowadzonej działalności gospodarczej: począwszy od wyboru kontrahentów i zasobów (tzw. zielone zamówienia), przez projektowanie produktów i usług uwzględniające minimalny ich wpływ na środowisko (ekoprojektowanie), aż po zrównoważoną produkcję i zarządzanie odpadami oraz cyklem życia produktów (LCA). Doskonałym przykładem projektu wpisującego się w założenia tego modułu jest inwestycja w gospodarkę obiegu zamkniętego (GOZ), czyli krótko mówiąc: przestawienie się na model cyrkularny.

Przykłady wdrożenia modułu Zazielenienia w firmie. Jak skorzystać z modułu?

Jakie przedsięwzięcie można zrealizować w ramach tego modułu? Takie, które spełnia następujące kryteria:

• jest zgodne z przepisami dotyczącymi ochrony środowiska;
• uwzględnia co najmniej dwie zasady 6R, czyli: odmów (refuse), ogranicz (reduce), używaj ponownie (reuse), naprawiaj (recover), oddaj do recyklingu (recycle), zastanów się co możesz zrobić lepiej (rethink);
• przyniesie korzyści dla środowiska w obszarach nieobjętych zasadami 6R;
• będziesz w stanie udowodnić jego pozytywny wpływ na środowisko poprzez wybrany przez Ciebie Wskaźnik rezultatu projektu.

Zastanów się nad projektami dotyczącymi produktów, usług lub materiałów, dzięki którym:

• wprowadzisz lepszą gospodarkę odpadami w przedsiębiorstwie,
• zwiększysz efektywność energetyczną w procesie produkcyjnym (innymi słowy zużyjesz mniej energii),
• zmniejszysz emisję zanieczyszczeń uwalnianych do atmosfery w wyniku prowadzonej przez siebie działalności (przemysłowej lub usługowej),
• wprowadzisz bardziej wydajną gospodarkę materiałową – zredukujesz liczbę odpadów,
• zastosujesz ekoprojektowanie lub wytwarzanie produktów zgodnie z filozofią zero waste (w tym projektowanie produktów z materiałów pochodzących z recyklingu).

Jakie wydatki są kwalifikowane? Co sfinansujesz w ramach tego modułu?

Do skutecznego przeprowadzenia transformacji energetycznej przedsiębiorstwa konieczne jest poniesienie wielu nakładów, w tym kosztów maszyn i urządzeń, oprogramowania, a niekiedy nawet prac budowlanych. Co istotne – wszystkie te koszty są kwalifikowane w ramach tego właśnie modułu. Ważne jednak, aby były one ukierunkowane na ochronę środowiska, w tym zwłaszcza obniżenie emisyjności (wychwytywanie CO2, budowa infrastruktury dedykowanej), OZE, wodór odnawialny i kogenerację czy efektywny energetycznie system ciepłowniczy lub chłodniczy.

Idąc tym tropem, w ramach Zazielenienia możesz zakupić przykładowo:

• laser umożliwiający bardziej precyzyjne wycinanie z arkuszy blach (i tym samym redukcję powstającego odpadu),
• system odzysku ciepła pochodzącego z maszyn produkcyjnych,
• stację uzdatniania wody odpadowej w celu jej ponownego wykorzystania (i zamknięcia w obiegu),
• instalacje OZE na cele prowadzonej działalności produkcyjnej lub usługowej, w tym m.in. zakup PV oraz systemów magazynowania bezpośrednio połączonych z tymi instalacjami (ale nie w celu sprzedaży nadwyżki energii).

Chcesz pozyskać finansowanie z modułu Zazielenienie? Pamiętaj, że…

Warto pamiętać, że każdy projekt ubiegający się o dofinansowanie w ramach Priorytetu 1 FENG (w tym w Ścieżce SMART) musi skupiać się na opracowaniu nowego lub istotnie udoskonalonego produktu, usługi lub technologii, albo wprowadzeniu na rynek autorskiego rozwiązania. Kluczowym aspektem projektu będzie zatem zdefiniowanie stopnia jego innowacyjności.

Jaki ma to związek z modułem Zazielenienie? Taki, że program FENG wymaga, aby nowość rezultatów projektu była bezpośrednio związana z aspektami technologicznymi rozwiązania i wynikała z przeprowadzonych prac B+R. Wymogiem minimalnym jest nowość na poziomie kraju, jednak projekty wykazujące innowacyjność w skali międzynarodowej mają większe szanse na otrzymanie dotacji. I tutaj z pomocą mogą przyjść właśnie projekty związane z ochroną środowiska, w tym GOZ. W jaki sposób?

Uwzględniając w projekcie moduł Zazielenienie, zwiększasz szanse swojego wniosku, ponieważ przedsięwzięcia związane z ochroną środowiska, w tym GOZ, są traktowane priorytetowo z uwagi na ich szczególne znaczenie w kontekście towarzyszących nam wyzwań klimatycznych.

Wskazówka:

Bez względu na to, czy zdecydujesz się na uwzględnienie modułu Zazielenienie w swoim projekcie, czy nie, potraktuj rozwiązanie oparte na GOZ jako element dodatkowo zwiększający innowacyjność Twojego rozwiązania. Zastanów się, które elementy GOZ możesz uwzględnić w obowiązkowym module projektu (B+R lub Wdrożenie innowacji) i podkreśl je, a następnie przedstaw je w sposób mierzalny.

Co może być Twoim wskaźnikiem? Przykładowo:

• zmniejszenie zużycia energii elektrycznej lub cieplnej w procesie produkcyjnym (mierzone fakturami za energię);
• redukcja ilości wytworzonych odpadów (znajdująca oparcie w raportach do BDO);
• zwiększenie ilości energii odnawialnej pozyskanej z własnych źródeł OZE na potrzeby własne (mierzone na podstawie specyfikacji technicznej lub bilansu energetycznego).

Ważne! W projektach realizowanych przez konsorcja, w przypadku realizowania modułu Zazielenienie zarówno przez Lidera, jak i Członka konsorcjum, przedsięwzięcie to powinno mieć charakter symbiozy przemysłowej, mającej na celu wymianę nadwyżek materiałów i energii.

Co da Ci skorzystanie z modułu Zazielenienie?

Jeśli jeszcze zastanawiasz się nad korzyściami, jakie moduł Zazielenienie może zaoferować Twojej firmie, poniżej garść najważniejszych:

1. Mniejsze opłaty za energię – prosty rachunek: maszyny zużywające mniej energii = niższe koszty, a tym samym większa opłacalność. To samo dotyczy innych zasobów wykorzystywanych do produkcji.
2. Niezależność od zewnętrznych dostawców energii – w obliczu rosnących sukcesywnie cen energii, inwestycja we własne źródła energii to nie tylko oszczędność kosztów, ale też często większa niezależność od operatorów systemu dystrybucyjnego.
3. Nowoczesny park maszynowy – możliwość sfinansowania zakupu sprzętu, który będzie nie tylko bardziej efektywny energetycznie, ale też zwiększy wydajność Twojej produkcji (np. dzięki automatyzacji lub robotyzacji).
4. Wyższy % dofinansowania niż w przypadku „zwykłych” projektów inwestycyjnych. Pomoc inwestycyjna na ochronę środowiska czy efektywność energetyczną nierzadko wiąże się z wyższym poziomem dofinansowania niż w przypadku „zwykłej”, regionalnej pomocy inwestycyjnej. W efekcie, w połączeniu z możliwością dofinansowania innych kategorii kosztów w pozostałych modułach (w tym prac B+R, szkoleń dla kadry czy promocji na targach międzynarodowych), wymierne korzyści finansowe z realizacji takiego projektu w mogą okazać się jeszcze większe.
5. Sfinansujesz transformację energetyczną Twojej firmy, której koszty prawdopodobnie i tak będziesz musiał(a) ponieść w ciągu najbliższych kilku lat – tyle że całkowicie z własnej kieszeni.