Idea dostępności w projektach o dofinansowanie

W opublikowanych dotychczas harmonogramach naborów wniosków w 2023 r. znajdziemy informacje o odrębnych naborach wniosków o dofinansowanie, dedykowanych dostępności. Czym zatem jest dostępność i jakiego typu projekty będą miały szanse na dofinansowanie?

Idea dostępności

Dostępność jest ideą mającą na celu zapewnienie swobodnego dostępu do dóbr i usług oraz możliwość udziału w życiu społecznym i publicznym osobom o szczególnych potrzebach. Kluczową kwestią, której dotyka dostępność, jest samodzielność, a tworzone produkty, usługi, procesy mają za zadanie tę samodzielność umożliwiać. Beneficjentami dostępności są osoby narażone na marginalizację i dyskryminację ze względu na niepełnosprawność, obniżony poziom sprawności ze względu na wiek, czy też choroby lub specyficzną sytuację życiową. Opisywane powyżej potrzeby zostały zauważone, opisane i uregulowane w drodze zapisów Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami. Dokument zobowiązuje do zapewnienia takim osobom na równi z innymi obywatelami dostępu do różnych obiektów. Odzwierciedleniem dostępności w polskim prawodawstwie jest przyjęty w 2018 r. rządowy program „Dostępność Plus”. W myśl obowiązujących w Polsce przepisów sektor publiczny jest dziś zobowiązany do zapewnienia co najmniej minimalnej dostępności, gwarantującej równość dostępności właśnie do podmiotów publicznych.

Dostępność przez podmioty publiczne zapewniana jest na kilka różnych sposobów poprzez stosowanie uniwersalnego projektowania nowych rozwiązań lub racjonalnych usprawnień:

• Dostępność architektoniczna – dostosowanie takich elementów architektury jak korytarze, klatki schodowe, windy, schody, ciągi piesze do potrzeb wózków inwalidzkich, wózków dziecięcych, korzystania z kul, lasek i innych przyrządów ortopedycznych,
• Dostępność cyfrowa – odnosi się do dostępności stron internetowych oraz aplikacji mobilnych,
• Dostępność informacyjno-komunikacyjna – np. poprzez udostępnienie nagrań w języku migowym, opracowanie informacji w formie tekstu łatwego do czytania, udostępnienie pliku odczytywanego maszynowo, zapewnienie kontaktu poprzez sms, czy chat.

Wymienione powyżej elementy są minimalnym i obligatoryjnym zakresem realizowanym przez sektor publiczny. Nowa perspektywa finansowa stwarza możliwości wpisania się w politykę dostępności także sektorowi przedsiębiorstw. Zakres realizowanych projektów będzie jednak musiał wykraczać poza opisane powyżej minimum, a przedmiot projektu będzie musiał w sposób bezpośredni dotyczyć kwestii dostępności. Finansowanie projektów z tego obszaru umożliwia np. Ścieżka SMART, realizowana w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki na lata 2021-2027. Ścieżka SMART umożliwia dofinansowanie projektów kompleksowych, których przedmiotem są prace badawczo-rozwojowe lub przedsięwzięcia inwestycyjne obejmujące wdrożenie innowacji. Ponadto możliwa jest realizacja komponentów fakultatywnych, takich jak infrastruktura B+R, cyfryzacja, zazielenienie przedsiębiorstwa, internacjonalizacja, czy wzrost kompetencji pracowników. Wszystkie te moduły mogą być realizowane w ramach jednego kompleksowego projektu. W przypadku odrębnych naborów wniosków dedykowanych dostępności projekt musi tę kwestię uwzględniać.

W ramach Ścieżki SMART w 2023 r. zaplanowano następujące nabory wniosków:

• 06.07.2023 r. – 30.10.2023 r. – projekty przedsiębiorstw MŚP – alokacja 222 mln zł,
• 06.07.2023 r. – 30.10.2023 r. – projekty dużych przedsiębiorstw – alokacja 445 mln zł.

Przykładowe projekty realizowane zgodnie z polityką dostępności:

• Opracowanie linii mebli kuchennych specjalnie zaprojektowanych i wyposażonych w mechanizmy odpowiadające potrzebom osób z ograniczeniami ruchowymi,
• Opracowanie narzędzia informatycznego służącego do tłumaczenia literatury obcojęzycznej na język migowy,
• Wdrożenie rozwiązania z obszaru wirtualnej rzeczywistości w zakresie wirtualnej turystyki, ukierunkowanego na osoby pozbawione możliwości mobilności,
• Stworzenie linii wózków dziecięcych posiadających funkcjonalność łatwego pokonywania barier architektonicznych,
• Opracowanie algorytmów i mechanizmów gier komputerowych dedykowanych dla osób z niepełnosprawnością intelektualną.