Warunki udziału w postępowaniu zgodnie z zasadą konkurencyjności

W jaki sposób ustalić warunki udziału w postępowaniu?

To pytanie przed którym staje każdy Beneficjent udzielający zamówienia. Ustalenie tych warunków to z jednej strony wyłączenie z postępowania wykonawców podlegających wykluczeniu, a z drugiej dopuszczenie wykonawców którzy przez swoją wiedzę, doświadczenie, zdolności techniczne będą zdolni do wykonania przedmiotu zamówienia.

Zgodnie z Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020, z postępowania o udzielnie zamówienia należy wykluczyć wykonawców, z którymi występuję tzw. „konflikt interesów” oraz wykonawców z którymi my jako zamawiający jesteśmy powiązani osobowo lub kapitałowo.

Przez powiązania kapitałowe lub osobowe rozumie się wzajemne powiązanie między Zamawiającym lub osobami upoważnionymi do zaciągania zobowiązań w imieniu Zamawiającego lub osobami wykonującymi w imieniu Zamawiającego czynności związane z przygotowaniem i przeprowadzeniem procedury wyboru Zamawiającego a Wykonawcą, polegające w szczególności na:

• uczestniczeniu w spółce jako wspólnik spółki cywilnej lub spółki osobowej,
• posiadaniu co najmniej 10% udziałów lub akcji,
• pełnieniu funkcji członka organu nadzorczego lub zarządzającego, prokurenta,
• pełnomocnika,
• pozostawaniu w związku małżeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii
• prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub w
• stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli,
• pozostawaniu z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić
• uzasadnione wątpliwości co do bezstronności tych osób.

Trzeba pamiętać, że powyższe wykluczenie obowiązuje przy wyborze najkorzystniejszej oferty zgodnie z zasadą konkurencyjności a nie w myśl ustawy Prawo zamówień publicznych (Ustawa z 29 stycznia 2004r, Dz.U. z 2019 poz. 1843 – tekst jednolity), zwanej dalej ustawą pzp. Tutaj ustawodawca enumeratywnie wymienił przesłanki wykluczenia z postępowania i kwestia powiązań nie jest powodem wykluczenia z postępowania wykonawcy, ale wybór zgodnie z ustawą pzp nie jest przedmiotem naszej publikacji.

Trzeba przyznać, że sama ustawa pzp jest często stosowana i jest pomocna przy konstruowaniu procedury postępowania zgodnie z zasadą konkurencyjności, co potwierdzają obowiązujące wytyczne oraz stosowana praktyka, i tak, zgodnie z art.22 ust. 1 a ustawy pzp, „Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe w sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, w szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności.”

Mając na uwadze powyższy zapis, należy zwrócić szczególną uwagę, żeby ustalone przez nas warunki udziału były adekwatne do przedmiotu zamówienia, jego wartości, dostępności na rynku, powtarzalności, powszechności oraz rodzaju zamówienia, czyli czy będzie to dostawa, usługa, czy też robota budowlana.

Mamy szeroki wachlarz możliwości określenia warunków udziału w postępowaniu takich jak: posiadanie uprawnień, pozwoleń do wykonywania określonej działalności, posiadanej wiedzy i doświadczenia w realizacji zamówień podobnych lub tożsamych, dysponowania odpowiednim zapleczem technicznym (narzędzia, urządzenia), technologicznym, osobowym czy też sytuacją ekonomiczną i finansową wykonawcy, to od nas zależy pod jakim kątem będziemy oceniać wykonawcę i co jest dla nas ważne przy zamówieniu.

Warto wspomnieć, że powyższe warunki, wskazuje nam wprost art.22 ust. 1 b ustawy pzp:

„Warunki udziału w postępowaniu mogą dotyczyć:

1. kompetencji lub uprawnień do prowadzenia określonej działalności zawodowej, o ile wynika to z odrębnych przepisów,
2. sytuacji ekonomicznej lub finansowej,
3. zdolności technicznej lub zawodowej.”

Często stosowanym kryterium jest ocena doświadczenia potencjalnego wykonawcy do wykonania przedmiotu zamówienia. Przyjęcie tego kryterium ma na celu wykluczenie wykonawców, którzy nie dają gwarancji że wykonają zamówienie zgodnie ze złożoną ofertą, czyli należycie. Potwierdzeniem należytego wykonania zamówienia mogą być referencje, protokoły odbioru lub inne dokumenty, z których będzie wynikać należyte wykonanie przedmiotu zamówienia.

Innym, równie często stosowanym kryterium jest ocena sytuacji finansowej i ekonomicznej wykonawcy. Pamiętajmy jednak, żeby ustalać to kryterium proporcjonalnie do naszych potrzeb. W praktyce, oraz orzecznictwie przyjmuje się, że badanie sytuacji finansowej wykonawcy nie powinno przekraczać dwukrotności wartości przedmiotu zamówienia.

Korzystne warunki udziału w postępowaniu

Pamiętajmy, że ustalone przez nas warunki udziału w postępowaniu nie mogą w żaden sposób ograniczać konkurencji, czyli musimy zapewnić równe traktowanie wszystkich zainteresowanych wykonawców. Ustalajmy warunki pod kątem oceny zdolności wykonawcy do należytego i prawidłowego wykonanie przedmiotu zamówienia, ale ustalajmy je proporcjonalnie w zakresie niezbędnym i koniecznym do osiągnięcia zamierzonego celu.